İçinde yaşadığımız dönem, tüketim ekonomisinin kültürel, ekonomik, ekolojik ve biyolojik boyutlarını daha keskin bir biçimde gün yüzüne çıkarttı. Kentlerin, yerleşimlerin ve mekânların tıpkı gündelik yaşam nesneleri gibi, tüketim ekonomisinin bir parçası olduğu gerçeği ile yüzleşmeye ve bunu sorgulamaya başladık. Ege Mimarlık 108. sayısında bu sorgulamanın içinde yer alabilecek TAMİR temasına yer vererek, yıkım-yapım sarkacında yeni yorumlara yer açmayı amaçlıyor.

TAMİR sözcüğü, dilimize Arapça’dan girip dilin ayrılmaz bir parçası olmuş, yerine önerilen sözcüklere rağmen yaşamış ve yaşatılmış… Sözcüklerin dirençli olması, iki şeyin göstergesidir: hâlâ işaret ettikleri olguya gereksinimimizin sürdüğüne ve yerine önerilen sözcüklerin yeterince kuvvetli bir anlam ikame edememesine… Tamir, i(mr), yani can, kökünden gelir; onarma, diriltme, hayatına hayat katma anlamını taşır. Bu sözcükle aynı kökü paylaşan diğer sözcükler ise mamur, imar ve mimar sözcükleridir… Tadil ise, tıpkı adalet sözcüğü gibi (i)dl kökünden gelir; ayarını yerine getirmek, dengelemek anlamını taşır. İnce ayarlanmasına gereksinim olmayan, bozulunca atılan ve yenisi alınan nesnelerin sahip olmadığı ince dengeyi unutmuş olduğumuzu da hatırlatır. Benzer anlamlara sahip oldukları düşünülen ve genellikle bir arada kullanılan Tamir-at ve Tadil-at kelimeleri apayrı iki yapma biçimini anlatan sözcüklerdir. Bu sözcükler bize, mimarlar olarak asıl işimizin insanlarla olduğu kadar, değer atfettiğimiz varlıklarla da ilgili olduğunu hatırlatan kadim kültürümüzün parçasıdır.

Ege Mimarlık buradan başlayarak, günümüzde uzmanlaşmış, alanlara bölünmüş tamir ve tadil eylemlerinin teknik ve kavramsal boyutunun nasıl sürdürüldüğü sorusu ile 108. yeni sayısını oluşturdu; tamir/tadil etmek eylemlerinin sorgulamasını farklı ölçeklerde sorular ile ortaya koymaya çalıştı.

TARİHSEL/TOPLUMSAL/SİYASAL BAĞLAM Tamir/tadil etmek eylemleri bir nesnenin veya mekânın ömrünü uzatırken, mekânların tarihsel tanıklıklarını bizlere aktarır; fiziksel değerlerinin yanı sıra özgünlük, simge, anı ve/veya belge değerlerini de canlı tutarak kuşaklararası bağlar kurabilir. Bu bağlamda tamir eyleminin ihtiyaç duyduğu ustalık ile bilgi ve geleneğin sürekliliği nasıl sağlanabilir? Fiziksel tamir kadar toplumsal tamir/iyileşme araçları neler olabilir?

EKONOMİK BAĞLAM Kentlerde ekonomik veya işlevsel ömrünü doldurmuş yapıları yıkarak yenisini inşa etmeye dayanan modeli nasıl dönüştürebiliriz? Tasarımın nitelikli mühendislik hizmetleri ve güncel yapı endüstrisi ile bir arada çalıştırmak, yerel yönetimleri ve yatırımcıları böyle bir modele dahil etmek nasıl mümkün olabilir? Kentsel politikalar ve yapı endüstrisi ile etkileşimler açısından bu konuya nasıl yaklaşılabilir?

KENTSEL VE DOĞAL ÇEVRE Restorasyon, iyileş(tir)me, ekle(mle)me, yenileme ya da uyarlamalı yeniden kullanım gibi uygulamaların kentsel mekâna katkısı nasıl olmaktadır? Nitelikli mimari ve kentsel koruma, doğal bağlamı nasıl dönüştürmektedir?

KENTSEL BELGELEME Değişen/dönüşen ihtiyaç ve beklentilerle birlikte, tamir/tadil ağları kent örüntüsü içinde nasıl şekillenir? Kentlerimizdeki tamir ağlarının yaratıcı haritalandırılmaları ve/veya belgelenmelerini amaçlayan, etkileşimli ve disiplinlerarası çalışmalar nasıl şekillenebilir? Bu ağların yerel ekonomik yapı ve kültür ile ilişkileri nasıl ele alınabilir?

GÜNCEL VE GELECEK PERSPEKTİFLERİ Giderek kentlerin vazgeçilmez değeri hâline gelen yenilik, teknoloji, girişimcilik faaliyetlerinin baş mekânsal elemanı olan “fablab”ler tamir kavramına nasıl entegre edilebilir, potansiyelleri nelerdir? Bu açıdan özel veya yarı kamusal “tamir-kafe”ler “fablab”lerin karşısında bir alternatif üretebilir mi? Ya da nesnelerin/mekânların yaşam döngülerini uzatarak tüketimi yavaşlatmak üzere kentsel mekân başka hangi alternatifler üretebilir?

DİSİPLİNLERARASI ÇALIŞMALAR Başka tasarım alanlarının güncel konuları içerisinde tamir nasıl yer almaktadır? Ekonomik ve toplumsal olarak olumlu katkı yapan örnekler nelerdir? Moda, endüstriyel tasarım ve iç mimarlık alanlarından bu kapsamda nasıl bakış açıları üretilebilir?