Yapılı Çevrede Risk

Yaşadığımız ve tüm faaliyetlerimizi gerçekleştirdiğimiz yapılı çevre, doğal ve insan yapımı unsurların etkileşimi sonucunda oluşmaktadır. Ancak bu çevrenin sürekliliği ve niteliği; uygulanan planlama ve yapılaşma politikaları, etkin denetim, sürekli izleme ve iyileştirme, kültürel/fiziksel/sosyal değerlere yönelik katılımcı koruma politikaları ile ulusal ve uluslararası düzeyde alınan kararları içeren bütüncül bir yaklaşımla doğrudan ilişkilidir.

Ne var ki kentleşme süreçlerindeki planlama eksiklikleri, yapı üretimindeki denetim yetersizlikleri ve koruma politikalarındaki yetkin olmayan yaklaşımlar yapılaşmış çevrede riskleri artırmakta; tehlike, zarar ve kayıp olasılıklarını yükseltmektedir. Bu durum, yalnızca insanları değil, doğal yaşamı ve tüm canlıları risklere karşı dirençsiz kılmaktadır.

Önceden çevresel faktörlerle ilişkili doğal afetlerle ilişkilendirilen dirençlilik kavramı günümüzde doğal afetlerin yanı sıra engellen(e)meyen iklim değişiklikleri, endüstriyel faaliyetler, altyapı yetersizlikleri, savaşlar ve sosyal dinamiklerin etkileşimiyle çok çeşitli risklere karşı yapılı çevre ve tüm bileşenlerinin yeterliliği çerçevesinde tartışılmaktadır. Yanlış politikalarla geliştirilen kentsel dönüşüm ve yenileme çalışmaları da yapılı çevreyi daha dirençli kılmak yerine daha güçsüz hale getirmektedir. Oysa dirençli bir yapılı çevre, yalnızca fiziksel dayanıklılıkla sınırlı kalmamalı; sosyal, kültürel ve ekonomik faktörleri de içeren kapsamlı bir perspektifle ele alınmalıdır.

Mekânın planlama, tasarım, üretim ve koruma süreçlerinde yer alan aktörlerin farklılıkları ve tüm bu süreçlerde kentlinin söz hakkının her geçen gün azalması nitelikli ve dirençli mekân üretimini kısıtlamakta, mevcut niteliğin korunmasını da zorlaştırmaktadır.

Risklere karşı dirençli olarak yapılaşmış çevrelerin bir kent hakkı olduğu kabulüyle, Ege Mimarlık dergisinin 128. sayısı için;

· Yapılı çevrede risklerin tespiti ve değerlendirilmesi,

· Yapılı çevrede risklerin teknik, sosyal ve ekonomik boyutları,

· Risk yönetim planlarının önemi,

· Afet sonrası iyileştirme stratejilerinin önemi,

· Risklere karşı direncin sağlanmasındaki esaslar, öncelikler, ölçütler,

· Risklere karşı direncin sağlanmasında koruma yaklaşımlarının ve mekânsal planlamanın rolü,

· Kültürel ve tarihi çevrelerin risklere karşı korunmasında yöntemler ve politikalar

olarak belirlediğimiz başlıklarda risk konusunu ele alıyor ve yapılı çevreyi tüm bileşenleriyle birlikte daha dirençli kılmak ve bunların esaslarını değerlendirmek üzere çalışmalarınızı bekliyoruz.

EGE MİMARLIK 128. SAYISI İÇİN “YAPILI ÇEVREDE RİSK” TEMASI ÇERÇEVESİNDE YANITLAR ARIYOR VE KATKILARINIZI BEKLİYOR! Tema kapsamındaki makalelerinizi ve görüş yazılarınızı tema metnine ve Ege Mimarlık Yazar Rehberi’ne uygun olarak 14 Mayıs 2025 Çarşamba gününe kadar egemim@izmimod.org.tr adresine gönderebilirsiniz.

14 Mayıs 2025: Makalelerin (tam metin) teslimi

23 Mayıs 2025: Makale ön değerlendirme sonuçlarının açıklanması

16 Haziran-7 Temmuz 2025: Makale 1. revizyon tarih aralığı

28 Temmuz-18 Ağustos 2025: Makale 2. revizyon tarih aralığı